กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 8
สอบถามรายละเอียดโทร. 055-241008 ต่อ 18
(วันและเวลาราชการ)

อินทรียวัตถุ
(Organic Matter)

ดินส่วนใหญ่จะประกอบด้วยอินทรียวัตถุ น้อยกว่า 5% โดยน้ำหนัก อิทธิพลของอินทรียวัตถุต่อคุณสมบัติของดินที่สำคัญพอจะสรุปได้ดังนี้

  1. -          ช่วยในการเกาะตัวของอนุภาคดิน เกิดเป็นโครงสร้างของดินที่ดีและคงทน ซึ่งทำให้ดินนั้นมีความสามารถในการอุ้มน้ำ และการถ่ายเทอากาศดี
  2. -          เป็นแหล่งที่สำคัญของธาตุอาหารพืช โดยเฉพาะอย่างยิ่งไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรัส (P) และกำมะถัน (S) ในดินที่ไม่มีการใส่ปุ๋ย
  3. -          ช่วยในการดูดยึดธาตุอาหารไม่ให้สูญเสียไปจากดินได้โดยง่าย
  4. -          เป็นแหล่งพลังงานที่สำคัญของจุลินทรีย์ดิน ซึ่งกำลังดำเนินกิจกรรมที่มีผลต่อคุณสมบัติของดิน และ การเจริญเติบโตของพืช

อินทรียวัตถุประกอบด้วยธาตุหลายชนิด แต่ที่สำคัญที่สุดคือธาตุคาร์บอน (C) นอกจากนี้มีธาตุ ไฮโดรเจน ออกซิเจน ไนโตรเจน ฟอสฟรอรัส  และ กำมะถัน ถึงแม้ว่าอินทรียวัตถุอาจได้มา จากสิ่งที่มีชีวิตทั้งพืชและสัตว์ และพบว่าส่วนใหญ่จะมาจากรากพืช และเศษซากพืช โดยกิจกรรมของจุลินทรีย์ (Microorganism)

รากและเศษซากพืชมีส่วนประกอบสำคัญแบ่งได้ 3 กลุ่มคือ โปลีแซคคาไรด์ (Polysaccaride) โปรตีน (Protein) และลิกนิน (Lignin) โปลีแซกคาร์ไรด์เป็นสารประกอบคาร์โบไฮเดรทที่ไม่ซับซ้อน แปรสภาพและสลายตัวได้ง่าย เช่น กลูโคส (Glucose) เซลลูโลส (Cellulose) และ เฮมิเซลลูโลส (Hemicellulose)

การสลายตัวของรากและเศษซากพืชเกิดจากกิจกรรมของจุลินทรีย์ โดยพวกสารประกอบที่มีโครงสร้างของโมเลกุลไม่ซับซ้อนจะถูกย่อยสลายก่อน จากนั้นจึงเป็นการย่อยสลายของสารที่มีความซับซ้อนมากขึ้นตามลำดับ ผลของการสลายตัวดังกล่าวนี้จะได้สารซึ่งเรียกว่า ฮิวมัส (Humus) ซึ่งเป็นสารประกอบที่มีโครงสร้างซับซ้อนคงทนต่อการสลายตัวสูงจึงสลายตัวได้ช้ามาก มีสีน้ำตาลเข้มถึงดำ ประกอบด้วยธาตุอาหารพืชที่สำคัญหลายชนิด เช่น ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และกำมะถัน นอกจากนี้ฮิวมัสยังช่วยให้ดินมีคุณสมบัติทางการภาพที่ดี สามารถอุ้มน้ำและถ่ายเทอากาศได้ดี

 
หน้าแรก
กลุ่มวิเคราะห์ดิน
สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 8
ถนนพิษณุโลก-วัดโบสถ์ ต.หัวรอ อ.เมือง จ.พิษณุโลก 65000
โทรศัพท์ :055-241008 ต่อ 18 (วันและเวลาราชการ) โทรสาร: 055-245350
Email : r08_6@ldd.go.th