โครงการพระราชดำริ


1. โครงการพัฒนาลุ่มน้ำ พัฒนาคุณภาพชีวิตในพื้นที่ต้นน้ำ น้ำหนาว
พื้นที่ดำเนินการ (พื้นที่นำร่อง) บ้านหลักด่าน หมู่ 1,2,3 ตำบลหลักด่าน อำเภอน้ำหนาว จังหวัดเพชรบูรณ์
บ้านห้วยแปก หมู่ 6 ตำบลน้ำหนาว อำเภอน้ำหนาว จังหวัดเพชรบูรณ์

การดำเนินงานพัฒนาในพื้นที่อำเภอน้ำหนาวซึ่งเป็นพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติและพื้นที่อุทยานแห่งชาติน้ำหนาว และยังถูกกำหนดให้พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่คุณภาพลุ่มน้ำที่
สำคัญในชั้น 1 A นั้นมีความสำคัญยิ่ง เพราะโดยข้อเท็จจริงในเขตป่าสงวนแห่งชาติน้ำหนาวแห่งนี้ ได้มีการจัดตั้งบ้านเรือนและมีการทำกิน, บุกรุกทำลายป่าเป็นจำนวนมากและเกิดขึ้น
อย่างต่อเนื่อง มีการใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างไม่ถูกวิธีบนพื้นที่ลาดชันภูเขาสูงมาเป็นระยะยาวนาน จนส่งผลกระทบต่อคุณภาพลุ่มน้ำ และรูปแบบการเพาะปลูกพืชของราษฎรก็มุ่งปลูกพืช
พาณิชย์เป็นหลัก เช่น ข้าวโพด ขิง ซึ่งเป็นรูปแบบที่มุ่งเน้นให้เกิดความเสียหายต่อลุ่มน้ำและสภาพแวดล้อมมากขึ้นด้วย การใช้สารเคมี ปุ๋ยอนินทรีย์ เป็นจำนวนมาก สภาพปัญหาที่พบ
คือ พื้นที่ลุ่มน้ำมีสภาพเสื่อมโทรมส่งผลกระทบต่อคุณภาพลุ่มน้ำ และวิถีการผลิตของชุมชนเป็นปัจจัยเร่งของปัญหาการชะล้างพังทลายของดินและแผ่นดินถล่มซึ่งเกิดขึ้นทั่ว ๆ ไปใน
พื้นที่ลุ่มน้ำอีกทั้งพื้นที่นี้ยังเป็นต้นน้ำของลำห้วยหลายสาย ได้แก่ ห้วยขอนแก่น ห้วยน้ำหนาว (ต้นน้ำป่าสัก) น้ำพอง น้ำเชิญ (ต้นน้ำชี)และ ห้วยผาลา(ต้นน้ำเลย)
แนวทางดำเนินงานโครงการพัฒนาลุ่มน้ำ พัฒนาคุณภาพชีวิตในพื้นที่ต้นน้ำน้ำหนาว ดังนี้คือ
1. ดูแล รักษา คุ้มครองสภาพป่าที่มีความอุดมสมบูรณ์ในเขตป่าสงวนแห่งชาติน้ำหนาว จำนวน 63,650 ไร่ ให้คงสภาพอุดมสมบูรณ์และเสริมสร้างคุณภาพลุ่มน้ำได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ
2. ฟื้นฟู พัฒนาสภาพป่าสงวนแห่งชาติ บริเวณที่มีสภาพเสื่อมโทรมและไม่มีราษฎร์ถือครองใช้ประโยชน์ จำนวน 83,838 ไร่ โดยการพัฒนาป่า 3 วิธี ปลูกไม้ 3 อย่าง ให้ได้
ประโยชน์ 4 ประการ
3. วิเคราะห์ จำแนก และร่วมกับชุมชนในการวางแผนการใช้ประโยชน์ที่ดิน ในพื้นที่ที่มีการถือครองใช้ประโยชน์อยู่ประมาณ 162,251 ไร่
4. ส่งเสริมและพัฒนาระบบการผลิตของชุมชนให้สามารถพึ่งตนเองได้

รวมภาพกิจกรรมที่สถานีพัฒนาที่ดินเพชรบูรณ์ทำในโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตในพื้นที่ต้นน้ำ น้ำหนาว


สร้างทางลำเลียงในไร่นา	สร้างคูรับน้ำรอบเขา	สร้างคูรับน้ำรอบเขา
	โดยใช้แรงงานคน	โดยใช้แรงงานคน

สร้างบ่อดักตะกอนดิน	ปลูกหญ้าแฝก	ปลูกหญ้าแฝก


สาธิตการทำและการใช้	ส่งเสริมการปลูกไม้แบบผสมผสาน	กล้วยหอมทอง
ปุ๋ยหมักและปุ๋ยน้ำชีวภาพ

มะคาเดเมียนัท	ลิ้นจี่	สาธิตการใช้ปุ๋ยพืชสด

2. โครงการพัฒนาที่ดินลุ่มน้ำเข็ก อันเนื่องมาจากพระราชดำริ